– Dietetyczne przepisy –

Jak prawidłowo stosować aspartam?

WPIS GOSCINNY 

Aspartam to jeden z najpowszechniej stosowanych słodzików. Dzięki swoim właściwościom słodzącym nadaje słodki smak żywności, a nie dostarcza kalorii! Nie wpływa także na poziom glukozy we krwi i wydzielanie insuliny. Jak wskazują naukowcy, słodziki odpowiednio włączane do diety, mogą stanowić cenne wsparcie podczas odchudzania. Jednakże, co się kryje pod pojęciem “odpowiednio włączane”? Jak stosować ten najpopularniejszy słodzik, czyli aspartam?

Aspartam – co to jest?

Aspartam to związek chemiczny należący do rodziny słodzików, a dokładniej do intensywnych substancji słodzących. Słodziki z tej grupy nie dostarczają kalorii, a także nie wpływają na poziom glukozy i wydzielanie insuliny. Aspartam jest prawie 200 razy słodszy niż klasyczny cukier spożywczy. To właśnie dzięki temu często stanowi jego zamiennik w produktach spożywczych o obniżonej kaloryczności.

Historia aspartamu

Aspartam został wynaleziony w 1965 roku przez chemika, Jamesa Schlattera. Do jego wynalezienia doszło przypadkowo – podczas poszukiwania remedium na chorobą wrzodową. Naukowiec – James Schlatter poznał słodkie właściwości aspartamu, gdy podczas jednego z doświadczeń … polizał swój palec (sic!)! Następnie po latach intensywnych badań naukowych, słodzik ten został dopuszczony do produkcji i od 1981 roku stanowi dodatek do żywności. Obecnie jego zasady dodawania do produktów spożywczych i wykorzystanie w przemyśle określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.

Czy aspartam jest bezpieczny?

Zgodnie z stanowiskiem Wspólnego Komitetu Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) i Komitetu Naukowego ds. Żywności (SCF; teraz EFSA) aspartam spożywany w rekomendowanych dawkach jest bezpieczny, nie powoduje skutków ubocznych i nie przyczynia się do żadnych negatywnych konsekwencji zdrowotnych u osób zdrowych.

Warto wiedzieć, że obecnie wszystkie stosowane dodatki do żywności, w tym także słodziki, muszą spełniać liczne restrykcje prawne. Podstawowym dokumentem, który obejmuje wszystkie zasady, jest wspomniane już rozporządzenie nr 1333 z 2008 roku. Co ciekawe, słodziki, zanim zostaną dopuszczone do stosowania w przemyśle spożywczym, muszą posiadać szereg badań potwierdzających ich bezpieczeństwo. I tak na przykład dla aspartamu przeprowadzono ich ponad 600!

Jaka dawka aspartamu jest bezpieczna?

W przypadku części słodzików określono dla nich wartość ADI, czyli dopuszczalne dzienne pobranie (ang. acceptable daily intake). Dla aspartamu ADI wynosi do 40 mg/kg masy ciała na dzień. Co jednak oznacza to w praktyce?

ADI to taka ilość słodzika, tu aspartamu, która nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Substancja słodząca spożywana codziennie, w tej dawce, nie wpłynie negatywnie na zdrowie. Wartość ADI dla danej osoby oblicza się, mnożąc swoją masę ciała razy 40. Otrzymany wynik to dopuszczalna ilość słodzika na dzień w miligramach. Przykładowo dla osoby o masie ciała 80 kg, ADI aspartamu wynosi 3,2 g (40*80= 3200 mg).

Aspartam w artykułach spożywczych

Obecność aspartamu w artykułach spożywczych oznacza się symbolem E951 na liście składników. Aspartam wykorzystuje się w produkcji żywności niskokalorycznej. Spotkać go możemy na przykład w:

  • napojach gazowanych bez cukru,
  • żywności dietetycznej,
  • artykułach dla diabetyków,
  • żywności dla sportowców,
  • gumach,
  • słodyczach i innych bez cukru.

Aspartam jest także dostępny w połączeniu z innymi substancjami słodzącymi jako tzw. “słodzik stołowy”.

Jak stosować aspartam?

Warto pamiętać, że aspartam ma wiele zalet – nie dostarcza kalorii, nadaje słodki smak, nie powoduje próchnicy zębów. Jednakże, jak mawiał Paracelsus, średniowieczny naukowiec: Cóż jest trucizną? Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną. Tak i w przypadku słodzików to dawka decyduje o bezpieczeństwie.

Włączając substancje słodzące do diety, należy pamiętać, że mogą one wspomóc nas w ograniczaniu spożycia cukru czy redukcji masy ciała, ale są jedynie narzędziem wspierającym. W prowadzeniu zdrowego stylu życia czy odchudzaniu kluczowe jest przestrzeganie prawidłowo zbilansowanej diety ogółem, spożywanie duże ilości warzyw, picie wody czy regularna aktywność fizyczna. Natomiast słodziki, takie jak aspartam, mogą pomóc nam w zmianie swoich nawyków żywieniowych. Warto wtedy pamiętać, aby nie nadużywać ich zalet i spożywać je w ograniczonej ilości i na specjalne okazje.

 

Bibliografia:

  • • Z. Zdrojewicz i wsp. Substancje intensywnie słodzące – alternatywa dla cukru w czasach otyłości i cukrzycy. Med Rodz 2015; 2(18): 89-93.

    • Scientific Opinion on the re-evaluation of aspartame (E 951) as a food additive. European Food Safety Authority 2013.

    • Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Diabetologia Kliniczna 2013:2: A63–A64:5.

    • Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019. Diabetologia Praktyczna 2019; 5:1. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Via Medica.

    • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.

    • E. Wierzbicka. „Słodziki” – aspekty żywieniowe i zdrowotne. WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW, maj 2014.

Exit mobile version